Boeken

boekrecensies

De Klimaatalmanak

21 februari 2023

Als ik deze Almanak kort typeer: “helder over de kritische situatie waarin het klimaat verkeert, desalniettemin ook met een positieve boodschap.”

Ik heb deze Klimaatalmanak ontvangen via één van de initiatiefnemers Michel Porro en kan zeggen dat dit de tot nu toe meest complete verzameling feiten over de klimaatverandering is die ik ben tegengekomen. Gerubriceerd in een aantal hoofdstukken, waaronder een uitleg van klimaatverandering, de oorzaken en gevolgen. Hierbij is de meest recente informatie gebruikt, waaronder het laatste IPCC-rapport. Maar de Almanak kijkt ook verder naar mogelijke oplossingen en verantwoordelijkheden. Voor hen die nog meer willen weten, wordt in de Almanak verwezen naar de bronvermeldingen op de engelstalige website. 

De Almanak geeft onder andere inzicht in de processen die de grootste vervuiling veroorzaken en vertaalt dat ook naar landen en ondernemingen. Het gaf de bevestiging dat betere gezondheidszorg en onderwijs indirect van essentieel belang zijn bij het realiseren van CO2 reductie, met bijna net zoveel impact als verminderen van voedselverspilling. Maar ook dat er maar liefst 200.000 ton schapenwol per jaar wordt weggegooid, die de totale vraag naar noppenfolie als verpakkingsmateriaal zou kunnen vervangen. Ik wist dat niet, u wel?

Samenvattend: een waardevol naslagwerk, met volop mogelijkheid voor individuele verdieping, dat mij aanzet tot actie en het nadenken waar mijn actie het meest effectief kan zijn.


De Klimaatalmanak
Het is nog niet te laat

Auteur: circa 330 vrijwilligers
Uitgeverij: Haystack, 2022

lees meer
Ted AgesDe Klimaatalmanak

Klimaat Positief

20 februari 2023

Hoe voorkom je de eigen CO2 uit stoot? Hoe verminder je je eigen CO2 emissie? Hoe haal je CO2 uit de lucht? 

Een mooi, helder en vooral praktisch boek. Niet zomaar tips, want bij iedere actie wordt de CO2 besparing, vermindering c.q. opslag kwantitatief in kg CO2 weergegeven. Heel veel concrete voorbeelden die je kunt uitvoeren, teveel om op te noemen. Om maar een paar voorbeelden te noemen: bomen planten, kamerplanten, verticaal groen, wormen hotel, lokaal eten, isolatie, zonnepanelen, verpakkingen, voedselverspilling tegengaan etc. Maar ook in je gedrag ‘naar buiten’, hoe je anderen en bedrijven beïnvloeden kunt zijn er duidelijke voorbeelden. 

Sterk punt van het boek is dat ieder hoofdstuk eindigt met concrete aanwijzingen voor de politiek hoe ze acties van burgers moeten faciliteren, versterken en verbreden. Ook richting bedrijfsleven tips. Er is zoveel meer in dit boek, ga het gewoon zelf lezen en ervaren. 

Klein puntje, hoewel impliciet vermeld, had ik graag gezien dat de politieke verantwoording ten opzichte van de grote vervuilers iets uitgebreider aan bod was gekomen. 

Maar het doet niets af aan de zinvolheid van dit boek. Wat het plezierig maakt om te lezen is dat het gelardeerd is met voorbeelden hoe de schrijfster het zelf uitvoert in haar eigen huis. Goed voorbeeld doet goed volgen. En de foto’s van dochter Belle, die ze erbij betrekt, zijn hartveroverend.

Melissa Oosterbroek is een uiterst actief gemeenteraadslid in Haarlem. Grootouders voor het Klimaat Haarlem hebben een goed gesprek met haar gehad en fietsten na afloop direct naar de dichtstbijzijnde boekhandel.

‘Klimaat Positief’ alleen voor die titel zou je het boek moeten kopen. Veel en zinvol leesplezier en bijbehorende actie.


Klimaat Positief 
Zo haal je CO2 uit de lucht 

Auteur: Melissa Oosterbroek
Uitgeverij: Brave New Books

lees meer
Ted AgesKlimaat Positief

Hoop voor de Aarde

20 februari 2023

Katherine Hayhou is een klimaatwetenschapper, die zich daarnaast verdiept heeft in menselijk gedrag en communicatie. Belangrijkste boodschap van haar boek: Klimaatverandering: praat erover. Ze geeft een grote hoeveelheid voorbeelden hoe dat te doen. Veel ervan zijn nogal gericht op de Amerika en spelen zich ook vaak af in de christelijke levenssfeer. Dat lijkt een beperking, maar het zijn dan ook haar eigen persoonlijke ervaringen. Veel tips voor klimaatgesprekken, hoe te beginnen, hoe te eindigen, maar de belangrijkste is: zoek raakvlakken met je gesprekspartners. Meestal kun je dan uitkomen op onderwerpen die met klimaatverandering te maken hebben. Naast gespreksvoorbeelden geef ze ook veel feiten weer, ze is  tenslotte klimaatwetenschapper. Wat kun je zelf doen, want we moeten het samen oplossen. En ze heeft hoop voor de Aarde. In het laatste hoofdstuk geeft ze een mooi beeld over wat haar hoop geeft. Een interessante mengeling van de oefening van hoop (verwijzend naar het boek ‘Actieve Hoop’ van de boeddhistische milieuactivist en systeemtheoreticus Joanna Macy) en de liefde zoals de apostel Paulus dat verwoord in zijn brief aan de Romeinen. Er is hoop voor de Aarde!!

Een eerlijk, persoonlijk en goed leesbaar boek, in heldere taal geschreven.


Hoe we samen het klimaat kunnen redden
Auteur: Katherine Hayhoe
Uitgeverij: KokBoekencentrum Uitgevers, Utrecht

lees meer
Ted AgesHoop voor de Aarde

Omarm de chaos

18 februari 2023

‘Hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans beschrijft in zijn hoopgevend boek “Omarm de chaos” tien grote veranderingen die we nodig hebben, willen we de wereld een beetje leefbaar houden. Welke transities kunnen we in de huidige chaos onderscheiden? Welke stadia doorlopen die transities?’

Onheilspellend? Reëel. Boordevol informatie. Hoopvol!

Dat waren de sleutelwoorden, die in mij opkwamen na het lezen van ‘Omarm de Chaos’.

‘Zeer zware tijden in aantocht, de overheid moet keihard ingrijpen’ kopte Trouw. Jan Rotmans spreekt over een polycrisis. Dat is onheilspellend, maar ook reëel. Van iedere crisis kunnen we leren.

Een complex systeem streeft naar evenwicht, kan uit evenwicht raken; dan ontstaat chaos. Het mooie van zo’n chaos periode is dat kleine veranderingen, zeker wanneer ze worden uitgevoerd door velen, het complexe systeem kunnen laten ‘kantelen’ naar een nieuw evenwicht. Dat is hoopvol. Iedere crisis is een kans. Het klinkt allemaal een beetje hoogdravend, maar wordt uitermate helder uitgelegd. Er komen, en er zijn al, veel crisissen, om maar een paar te noemen: COVID pandemie, klimaatcrisis, biodiversiteitcrisis, energiecrisis, grondstoffencrisis etc. Het boek gaat daar uitgebreid op in. Om die polycrisis te bestrijden en er uit te komen zijn transities nodig, ook daar gaat Jan Rotmans op in. In een recensie nauwelijks te beschrijven. Het nodigt uit om het zelf te lezen. De transities worden naar sectoren verhelderend beschreven. Maar hoe staan we er nu voor?  Een figuur is nu passend. 

Maar …. hoe moet dat dan? Ook daarop geeft het boek een antwoord. Ik laat het even bij de titels van de daarover gaande hoofdstukken: ‘Ambtenaren kunnen het verschil maken’; ‘Hoe overleef ik als bedrijf de volgende crisis’ en ‘Een palet van transities: uitdagingen en oplossingen’. Dat laatste hoofdstuk telt meer dan 10 transities. Goed om te lezen.

En als dat allemaal uitgevoerd wordt volgt een mooie toekomstvisie hoe Nederland er in 2121 uit kan zien.

Als laatste een heel belangrijk hoofdstuk over de persoonlijke transitie. Rotmans beschrijft heel eerlijk en boeiend hoe zijn eigen transitie is verlopen, ruwweg van kennis naar emotie, zonder overigens de kennis te verliezen. Een transitie die we allen zouden moeten meemaken. Verandering van mindset is daarbij het sleutelwoord. Verder alles over veranderprocessen en leiderschap.

Ik schreef de recensie na de tweede keer lezen. Dat was, voor mij, nodig om de veelheid aan informatie een beetje goed te kunnen bevatten. Het zal niet de laatste keer dat ik naar het boek grijp om nog eens een onderwerp te verinnerlijken. 

Geen tijd? Kijk en luister naar het webinar van de Belgische Grootouders voor het Klimaat. 

https://www.youtube.com/watch?v=CoaZ-ZxS1Nw&t=119s

Het nodigde mij uit om het boek te kopen en te lezen. ‘Omarm de Chaos’:  gewoon doen!

 

Omarm de Chaos

Auteurs: Jan Rotmans en Mischa Verheijen
Uitgeverij: De Geus, 2021

lees meer
Ted AgesOmarm de chaos

Drawdown

27 februari 2022

Drawdown komt met 100 realistische en stoutmoedige oplossingen waarmee we de opwarming van de aarde kunnen keren. Nu het probleem van klimaatontwrichting, ruim tien jaar na Al Gore’s ‘An Inconvenient Truth’, steeds nadrukkelijker en in bredere kring begint in te dalen, dreigt de stemming eromheen er niet positiever op te worden. De omvang van het probleem en de noodzakelijke aanpak dreigt velen te verlammen. Het geweldige van ‘Drawdown’ is dat voor dit boek een krachtige internationale coalitie van eminente onderzoekers, professionals en wetenschappers een verzameling van 100 realistische en stoutmoedige oplossingen tegen klimaatverandering identificeerde, en deze grondig doorrekende op benodigde investeringen, het te verwachten financiele rendement, en – uiteraard – op hun klimaateffect.


Drawdown
het meest veelomvattende plan ooit om klimaatontwrichting te keren

Auteur: Paul Hawken
Uitgeverij: Mauritsgroen.Mgmc, 2018

lees meer
Ted AgesDrawdown

Ons huis staat in brand

27 februari 2022

Ons huis staat in brand is het niet eerder vertelde, zeer intieme verhaal van Greta Thunberg en haar familie. Haar moeder, operazangeres Malena Ernman, beschrijft de moeilijke jaren die voorafgingen aan die dag in augustus: hoe Greta als jong meisje worstelde met depressies en een eetstoornis, hoe haar ouders zochten naar verklaringen en hoe ze omgingen met de diagnose die volgde, hoe Greta voor het eerst over klimaatverandering hoorde en niet kon stoppen erover na te denken, hoe ze haar gezin overtuigde om hun levensstijl fundamenteel te veranderen en te vechten – voor het klimaat en voor de toekomst.


Ons huis staat in brand

Auteurs: Greta Thunberg, Beata Ernman, Malena Ernman en Svante Thunberg
Uitgeverij: De Bezige Bij, 2019

lees meer
Ted AgesOns huis staat in brand

Brand!

27 februari 2022

Naomi Klein schrijft al tien jaar over het klimaat. Tien jaar waarin de aarde onherstelbare schade heeft opgelopen en de politieke landkaart ingrijpend is veranderd. Te lang hebben we het economische systeem van ongelimiteerde consumptie en ecologische uitputting in stand gehouden.
Voor Klein – en voor steeds meer mensen – is er maar één conclusie mogelijk: de economische, sociale en ecologische crises waar we ons in bevinden, houden sterk verband met elkaar. We moeten onze beschaving ingrijpend veranderen. Het is tijd voor een nieuwe groene politiek.


Brand!

Auteur: Naomie Klein
Uitgeverij: De Geus, 2019

lees meer
Ted AgesBrand!

Natuurlijk

27 februari 2022

In 2018 schreef Jan Terlouw het Boekenweekessay ”Natuurlijk”. Het was een ode aan de natuur en een vurig pleidooi om de aarde in betere staat achter te laten voor volgende generaties. Binnen drie dagen was het overal uitverkocht. Op veler verzoek is dit essay heruitgegeven, en ditmaal in een meer dan dubbeldikke editie. Jan Terlouw heeft het uitgebreid met nieuwe hoofdstukken die zijn actuele inzichten op het gebied van duurzaamheid en energietransitie bevatten. Bovendien is het toekomstverhaal ‘Mevrouw de president’ erin opgenomen.


Natuurlijk

Auteur: Jan Terlouw
Uitgeverij:  De Kring, 2019

lees meer
Ted AgesNatuurlijk

Hoe gaan we dit uitleggen

27 februari 2022

In dit boek beschrijft Jelmer Mommers een van de grootste problemen van onze tijd: klimaatverandering. Een probleem dat bij de meesten van ons vooral een gevoel van machteloosheid oproept. Ten onrechte. Want achter de nieuwsberichten over smeltende ijskappen, uitstervende diersoorten en ontkennende politici groeit een wereldwijde beweging die laat zien: onze toekomst op aarde schrijven we zelf.


Hoe gaan we dit uitleggen

Auteur: Jelmer Mommers
Uitgeverij: De Correspondent, 2019

lees meer
Ted AgesHoe gaan we dit uitleggen

Wat iedereen zou moeten weten over klimaatverandering

26 februari 2022

Met dit boek schept klimaatwetenschapper Bart Verheggen duidelijkheid in de veelheid aan – soms tegenstrijdige – informatie. Met medewerking van Jos Hagelaars en Hans Custers legt hij op een heldere en begrijpelijke manier uit wat we zoal weten over klimaatverandering: hoe en waarom verandert het klimaat en hoe weten we dat eigenlijk? Welke risico’s kleven daaraan en hoe kunnen we die beperken?
Dr. ir. Bart Verheggen (1972) is klimaatwetenschapper en docent aan Amsterdam University College. Hij neemt – onder andere middels zijn blog – al jaren actief deel aan het maatschappelijke debat over klimaatverandering.


Wat iedereen zou moeten weten over klimaatverandering

Auteur: Bart Verheggen
Uitgeverij: Prometheus, 2020

lees meer
Ted AgesWat iedereen zou moeten weten over klimaatverandering