Haarlem, 31-01-2019

De minister-president drs. M. Rutte
Postbus 20001
2500 EA Den Haag

Geachte heer Rutte,

Iedere maandag en vrijdag pas ik, samen met mijn man, op mijn kleinkind van bijna 2 jaar. Ik kan u verzekeren dat dat fantastisch is. Wat mij vooral raakt in dat kleine opgroeiende mensje is het onvoorwaardelijk vertrouwen in de mensen om hem heen en zijn aanstekelijke levensvreugde.

Niet alleen mijn kleinkind, maar alle kleine kinderen waar ook ter wereld verdienen een mooie toekomst en die toekomst is in gevaar. Ze verdienen het dat wij ons collectief inzetten om het tij te keren en een rechtvaardig duurzaamheidsbeleid tot stand te brengen. Al veel te lang hebben we geleefd alsof de aarde onuitputtelijk is en ons geluk afhangt van meer, meer en meer. Dat moet stoppen.

Het doet mij pijn om te weten dat het leven op aarde in gevaar is en dat de tijd dringt. Ik maak me zorgen over de vermindering van de biodiversiteit; bijvoorbeeld het verdwijnen van wel 80% van de insectensoorten in minder dan 30 jaar, de alarmerende toestand van de bijen, een schadelijke landbouw, weilanden die zijn veranderd in een groene woestijn, al het afval en de plastic soep in de oceanen. Mij inspireert het om op een liefdevolle wijze te leven en keuzes te maken die bijdragen aan het geluk van mijzelf, mijn omgeving en toekomstige generaties. Het betekent dat ik het afval scheid, in een goed geïsoleerd huis woon, gebruik maak van zonne-energie, geen vlees eet, geen auto heb, niet vlieg en me heb aangesloten bij de Grootouders voor het Klimaat, https://testted.grootoudersvoorhetklimaat.nl/. Ik kan u verzekeren dat ik al die inspanningen niet ervaar als opofferingen. Ik ben blij met alle manieren waarop ik kan bijdragen aan een goede toekomst voor alle kleinkinderen waar ook ter wereld. Zij zijn het waard.

Wij grootouders maken ons bezorgd, want zelfs met alle afspraken die in Parijs zijn gemaakt, is een opwarming van de aarde van meer dan 3 graden zeer waarschijnlijk, met als gevolgen overstromingen, volksverhuizingen en voedseltekorten. Omdat 1,5 graad opwarming van de aarde het maximum is voor een leefbare wereld mag Nederland in 2030 netto vrijwel geen CO2, door gebruik van energie, meer uitstoten. Volgens een recent rapport van het PBL wordt het EU doel van 14% duurzaam opgewekte energie evenals de door de rechter opgelegde doelstelling van 25% reductie van de uitstoot eind 2020 niet bereikt.

Het stoort mij als politici over de energietransitie praten in termen van lasten in plaats van kansen. En het stoort mij nog meer als zij, vanwege de veronderstelde lasten, zich in de aanloop naar verkiezingen plotseling sterk maken voor bescherming van de burger die hier financieel de dupe van dreigt te worden. Temeer als zij zelf keuzes gemaakt hebben die er toe leiden dat de lasten onevenredig bij de burger komen te liggen. Als overheid, bedrijven en burgers samen bijdragen aan de noodzakelijke veranderingen kan het rechtvaardig. Ik was blij verrast toen ik u in het NOS journaal hoorde zeggen, dat u niet tegen een CO2 heffing voor bedrijven bent.

Ik hoop dat u de pijn over de uitputting van de aarde en de gevolgen van de klimaatverandering met mij deelt en dat het u inspireert om alles te doen wat in uw vermogen ligt. De oude economie heeft haar houdbaarheidsdatum bereikt, en de problemen stapelen zich op. Het is tijd dat consumenten, politici en bedrijven andere keuzes maken. De omschakeling naar een duurzame economie is een groot en uitdagend traject, waarbij burgers en bedrijfsleven gesteund moeten worden door een krachtig en consistent optredende overheid. Er kan zoveel gedaan worden. De Grootouders voor het Klimaat hebben een aantal suggesties.

• Uitstootnormen voor fossiele centrales invoeren, geleidelijk naar nul. Krachtig beleid voor de uitbreiding van zonne- en windenergie gericht op 100% CO2-loze elektriciteit.
• Alle huizen en kantoren energieneutraal maken, d.w.z. geen aardgas en eigen duurzame energie (indien nodig collectief) opwekken.
• Vervuiling aanpakken bij de bron door invoering van een CO2 belasting en het afbouwen van de CO2-uitstoot van de energie-intensieve industrie door ambitieuze energiebesparing en innovatiebeleid.
• Het gebruik van elektrische auto’s en openbaar vervoer aantrekkelijker maken dan gebruik van brandstofauto’s.
• Structurele veranderingen in de landbouwsector zoals een forse reductie van de veestapel en het bevorderen van de productie van plantaardige eiwitten. De landbouw in Nederland is verantwoordelijk voor ca 14% van de uitstoot van broeikasgassen in Nederland. Daarvan komt ca 60% voor rekening van de veehouderij. En dan importeert de Nederlandse veeteelt sector ook nog eens veel soja als veevoer waarvoor tropisch oerwoud wordt gekapt.
• De vrijstelling van belasting op vliegtuigbrandstof en van de BTW op vliegtickets opheffen, de uitbreiding van luchthavens in Nederland stoppen en vervanging van kerosine door duurzame biobrandstoffen geleidelijk verplichten. Vliegen is verantwoordelijk voor 2-4% van de opwarming door broeikasgassen en dat aandeel stijgt snel.
• Schepen die Nederlandse havens aandoen verplichten om geleidelijk over te stappen op duurzame brandstoffen (biobrandstof, waterstof) en met de scheepvaartsector afspraken maken over andere verduurzamingsmaatregelen om tot een CO2 vrije scheepvaartsector in 2050 te komen.

Er is een inhaalslag nodig, maar gelukkig zijn er nog veel meer mogelijkheden dan ik hier heb genoemd. Laat u inspireren door het boek Drawdown, samengesteld door Paul Hawken, in vertaling uitgegeven door Maurits Groen. We hebben krachtig en inspirerend leiderschap nodig met veel inzet en moed. Een belangrijk aspect van goed leiderschap is het creëren van draagvlak voor maatregelen die nu eenmaal nodig zijn om welzijn, ook in de toekomst veilig te stellen. Waar een wil is, is een weg. Ik ben u dankbaar voor uw inzet voor ons land, Europa en de  wereld.

Vrijwel iedere eerste en derde donderdag van de maand kunt u mij, met de Grootouders treffen op het Plein bij de Tweede Kamer. U bent van harte welkom om met ons in gesprek te gaan. Laten we het vertrouwen van onze kleine kinderen niet beschamen en het vertrouwen van de jeugd herwinnen.

Ik vertrouw op de goedheid in u.

Dank u voor het lezen van deze brief.

Paula van Liere

Reactie op brief