DUURZAAM HERSTELPLAN ALS KERN VAN EEN REGEERAKKOORD

Voor de verkiezingen opperde de lijsttrekker van de VVD dat er snel een nationaal coronaherstelplan moet komen en pas daarna een breed regeerakkoord. D66 wil juist eerst een duurzaam regeerakkoord. Wij denken dat je twee vliegen in één klap kunt slaan: een duurzaam herstelplan als kern van een nieuw regeerakkoord.

Een economisch herstelplan is natuurlijk nodig om getroffen ondernemers te helpen er weer bovenop te komen. Ook de gezondheidszorg, de cultuursector en het onderwijs moeten in dit plan worden opgenomen. Maar met het afbouwen van de steunpakketten zullen er onvermijdelijk banen verloren gaan. Er zijn dus nieuwe banen nodig. Die kunnen worden gecreëerd door te investeren in het oplossen van de grote problemen van deze tijd: de klimaat- en biodiversiteitscrisis, de woningnood, het tekort aan vakmensen, de geringe betrokkenheid van de burgers en de sociale ongelijkheid. Daarmee bouwen we aan een duurzame maatschappij en economie. Eerst de oude economie herstellen en daarna een verduurzaming in gang zetten is niet verstandig omdat dan veel van de problemen van de oude economie hardnekkiger worden. Hoe kunnen we dit duurzame herstelplan vormgeven?

KLIMAATVERANDERING

Geef economisch herstel zodanig vorm dat investeren in CO2 beperkende maatregelen rendabel wordt. Dit levert de juiste marktprikkels op voor ondernemers en investeerders om aan de slag te gaan. In de gebouwde omgeving kunnen we denken aan het massaal isoleren van bestaande woningen, overschakelen op hybride verwarming of warmtepompen en/of geothermische warmte, daken beleggen met zonnepanelen en het bouwen van nieuwe woningen ‘nul-op-de-meter’ of zelfs energiepositief. Met betrekking tot infrastructuur kunnen we denken aan verzwaring van het elektriciteitsnet, uitbreiding van de laadinfrastructuur voor elektrische auto’s, versneld uitbouwen van duurzame energie (wind op zee, aardwarmte) en investeren in waterstof.

LANDBOUW EN NATUUR

Reductie van CO2 uitstoot door de industrie, huishoudens en vervoer zal ook leiden tot vermindering van stikstofuitstoot. Echter, de belangrijkste uitstoot van stikstof komt van de landbouw, in het bijzonder de intensieve veeteelt. Daardoor gaat het slecht met de natuur en zit het land qua woningbouw, infrastructuur en nieuwe bedrijvigheid op slot. Een transitie in de landbouw is nodig, waarbij boeren de gelegenheid moeten krijgen een nieuw verdienmodel te ontwikkelen. Het herstelfonds moet daarom worden ingezet om

investeringen te bevorderen in natuurinclusieve landbouw, natuur- en landschapsverbetering en het vergroenen van de stedelijke omgeving.

KENNISINFRASTRUCTUUR

Voor de energietransitie en landbouwtransitie zijn mensen nodig met kennis en vaardigheden op uiteenlopende terreinen. In Nederland hebben we een tekort van 40 duizend technici. Dit is een kans op werk voor veel jongeren. Ook op het gebied van R&D dient te worden geïnvesteerd in elektrificatie, waterstoftechnologie, intelligente vervoerssystemen, etc.

BETROKKENHEID VAN DE BURGER

Een duurzaam herstelplan kan niet zonder draagvlak onder de bevolking. Dat vraagt om een actieve rol van de overheid in het informeren van mensen over de ernst van de problemen en de benodigde maatregelen én het betrekken van burgers bij het tot stand komen van besluiten. Burgerberaden kunnen daarin een belangrijke rol spelen. Dit vraagt om een andere bestuurscultuur: openheid, serieus nemen van inspraak, democratische controle en stoppen met het doordrukken van besluiten.

Zo’n ‘duurzaam herstelplan’ dat de economie vernieuwt, banen creëert, en draagvlak tot stand brengt en dat doet door de klimaat- en biodiversiteitscrisis en andere grote problemen krachtig aan te pakken, moet de kern zijn van het regeerakkoord. Daarin zouden alle partijen die tot een coalitie zouden willen toetreden zich kunnen herkennen.

Namens Grootouders voor het Klimaat

Jacqueline Cramer en Herman Wijffels