Activiteiten in de provincies en ontwikkelingen in het provinciaal klimaatbeleid

Acties: Straatactie gehouden in aanloop naar verkiezingen voor het Europees Parlement. Oproep aan Grootouders uit de provincie om mee te doen leverde geen respons op (wellicht door de aardbeving van die ochtend).

Collegevorming: Akkoord GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, VVD, CDA en D66 gereed. Belangrijke punten:

Algemeen
In Groningen zijn wij extra gemotiveerd om de omslag van fossiele naar duurzame energie te maken
vanwege de nadelige gevolgen van de fossiele gaswinning. Wij kiezen voor een toekomstbestendige
omgang met energie. Zo nemen wij onze verantwoordelijkheid voor het tegengaan van
klimaatverandering en zijn wij ook in de toekomst verzekerd van voldoende energie. Wij zetten in op
minder CO²-uitstoot, energiebesparing, schonere productie van energie en hergebruik van warmte.
Vanuit onze eigen ambities delen wij de doelstelling van het klimaatakkoord, namelijk 49% CO₂
reductie. Tegelijkertijd willen wij als koploper in Nederland, kijken in hoeverre 55% CO₂ reductie in
2030 haalbaar is.

Investeringen in duurzame energieoplossingen zien wij als een kans voor onze regio. Ervaringen en
innovaties op het gebied van opwekking, besparing, opslag en transport van energie ontstaan in
Groningen. Wij willen de meest innovatieve energieprovincie van Nederland worden. Daarom vinden
wij het belangrijk om voorloper te zijn in de volle breedte van energietransitie en het economisch
rendabel maken van geboden oplossingen.

De verandering van ons energiesysteem raakt alle Groningers. Daarom vinden wij het van groot
belang om in nauw overleg met inwoners, gemeenten, bedrijven en kennisinstellingen vorm te geven
aan deze verandering. Samen moeten wij zoeken naar een rechtvaardige verdeling van lusten en
lasten. Het beleid moet in een verantwoord tempo en op logische momenten worden uitgevoerd,
bijvoorbeeld bij nieuwbouw en renovatie. Wij stimuleren Groningers die zelf een bijdrage willen
leveren en ondersteunen energiebesparing bij particulieren. Wij hebben specifieke aandacht voor de
betaalbaarheid voor alle inkomensgroepen en het realisme en tempo van de ingezette energie
veranderingen. Op deze manier willen wij iedereen meenemen in deze opgave.\o Energiebesparing
Energiebesparing is een onmisbaar onderdeel van verantwoorde omgang met energie. Hier is bij
particulieren, instellingen, bedrijven en industrie nog veel te winnen.

De provincie heeft een initiërende rol om energiebesparing tot stand te brengen door besparingsmogelijkheden
onder de aandacht te brengen en te faciliteren. Samen optrekken met gemeenten en waterschappen is daarbij essentieel.
Dat doet de provincie door het aanmoedigen van lokale energiestrategieën, ontwikkeld met
gemeenten en coöperaties. Verschillende lokale energiesystemen moeten kunnen worden
aangesloten zoals een warmtenet, gas, zonne-energie en waterstof . (het liefst door regionaal
opgeleiden). Lokale initiatieven om een warmtenet te realiseren worden gestimuleerd.
Kennisinstellingen en een warmtetransitie centrum kunnen kennis en kunde beschikbaar stellen aan
gemeenten, wij stimuleren dat.

De toegankelijkheid van subsidies op het gebied van energiebesparing voor bedrijven wordt
verbeterd. Ook wordt ondersteuning geboden aan bedrijven bij de aanbesteding en inkoop van
energiebesparende maatregelen. Bedrijven nemen een groot deel van het energieverbruik voor hun
rekening. Wij maken het mogelijk dat bedrijven adviezen ontvangen over hoe in hun bedrijfsprocessen
energie kan worden bespaard. Met de eventuele mogelijkheden van slimme koppelingen aan
energiesystemen.

Door middel van ondersteuning van het energieloket van gemeenten helpen wij huiseigenaren en
huurders om maatregelen te nemen om in hun eigen woning te besparen op energieverbruik. Een
eenvoudige ingreep kan al een grote besparing opleveren. Wij ontwerpen of sluiten aan bij een
regeling die woningeigenaren een lening verstrekt die aangewend wordt voor
energiebesparingsmaatregelen.

Wind op land
Buiten het stedelijk gebied willen wij meer ruimte creëren voor de komst van kleine windmolens (tot
vijftien meter). Grote windmolens (meer dan vijftien meter) mogen nu alleen gerealiseerd worden in de
drie concentratiegebieden. Samen met gemeenten willen wij kijken in hoeverre ook buiten deze
gebieden de komst van grote windmolens gewenst is. Hierbij zijn wij geen voorstander van solitaire
molens, maar kleinschalige parken en/of lijnopstellingen zijn wat ons betreft mogelijk. Voorafgaande
aan het maatschappelijk debat geeft de provincie aan wat een minimaal aantal windmolens is (drie tot vijf) voor een park of lijnopstelling en tot een maximum van 75 MW voor een park of lijnopstelling.Tevens wordt voorafgaande per landschapstype aangegeven wat het maximaal aantal parken en/of lijnopstellingen is dat het gebied kan opnemen. Zowel wind op land (kleine molens buiten stedelijk gebied en molens boven de vijftien meter) als zon op land buiten het stedelijk gebied moeten ruimtelijk goed worden ingepast. Hierbij geldt dat ze door hun opstelling zoveel mogelijk de landschapskarakteristieken moeten versterken. Wij hanteren daarbij het principe ‘wat ruimte vraagt, moet kwaliteit geven’. Indien er in de ruimtelijke inpassing toch aantasting van de landschapskenmerken optreedt, willen wij dat een opdracht wordt meegegeven om dit in de directe omgeving landschappelijk te compenseren. Als er voorstellen komen voor parken en/of lijnopstellingen van meer dan 75 MW besluit de provincie met inachtneming van het voormelde toetsingskader van draagvlak en landschappelijke inpasbaarheid.

Zonneparken
De aanleg van zonneparken c.q. het plaatsen van zonnepanelen wordt bij voorkeur gerealiseerd op leegstaande bedrijventerreinen of gebouwen zoals daken (het zogenaamde dubbelgebruik) en op minder productieve gronden en stroken langs snelwegen of spoorlijnen. Landbouwgronden worden niet uitgesloten, maar genieten niet de eerste voorkeur.

Proces
De komende periode gaan wij samen met gemeenten, inwoners en betrokken organisaties, waaronder energiecoöperaties, het nieuwe beleid voor duurzame energie verder uitwerken. Zoals geschreven is voor ons draagvlak voor de gekozen maatregelen van essentieel belang, evenals een goede verdeling van de lusten en lasten. Indien het klimaatakkoord hier niet de (ruimtelijke) instrumenten voor ter beschikking stelt, gaan wij door met de maatschappelijke tender als vorm waarin deze lusten en lasten zoveel mogelijk sturend worden ingezet. Onderdeel van deze maatschappelijk tender is een eindoordeel door Provinciale Staten.

Wind op zee
Voor de vergroening van de chemische sector in Groningen en de verduurzaming van de energieproductie in heel Nederland, is ontwikkeling van grote windparken ten noorden van de Waddeneilanden essentieel. Wij zetten ons in voor versnelde realisatie van het windpark ten noorden van de Wadden van 10 GW. Aanvullend willen we in totaal 22,8 GW aan windparken op zee ten noorden van Nederland. Hiermee kunnen wij invulling geven aan het Groninger Bod waarmee wij met
windenergie duurzame energie kunnen leveren. Door windenergie om te zetten in groene waterstof kan Groningen een cruciale factor spelen in het opstarten van de internationale waterstofeconomie. Bovendien zetten wij in op de koppeling van verschillende windparken op zee voor het vormen van een internationaal energienet.

Landschap en natuur
We onderzoeken de mogelijkheden om veenoxidatie in veengebieden tegen te gaan om CO₂ uitstoot te verminderen. In samenspraak met landbouwers en landeigenaren willen wij ruimte geven aan vernatting van deze gebieden en dit mogelijk combineren met de aanleg van nieuwe natuur, zonneparken en/of de productie van biomassa. Daarbij wordt gekeken naar passende compensatie. Bomen en planten spelen een onmisbare rol in de reductie van CO₂. Samen met terrein beherende organisaties, gemeenten, boeren, ondernemers, dorpen en wijken onderzoeken wij de mogelijkheid voor de aanplant van meer bomen die passen bij de verschillende landschapstypen in onze provincie. De extra aanplant kan ook worden gebruikt voor lokale energieproductie.

Grondstoffen en biomassa
De grondstoffentransitie biedt de kans om waardeloos afval om te zetten naar waardevolle grondstoffen. Wij zetten in op gewijzigde landelijke regelgeving waarmee afval kan worden gekwalificeerd als grondstof. De provincie stimuleert efficiënt gebruik van beschikbare duurzame biomassa. Hierbij worden waardevolle grondstoffen gebruikt voor chemische toepassingen en de minder waardevolle reststoffen gebruikt als brandstof. In de overgang naar een CO₂ neutrale maatschappij willen wij dat biomassa (zoals bijvoorbeeld rioolslib, of restanten van bijvoorbeeld suikerriet of bietenpulp) op de meest hoogwaardige manier wordt gebruikt: zoveel mogelijk als grondstof en in de laatste plaats voor energieproductie. Tijdens de transitie accepteren wij het gebruik van biomassa voor de opwek van elektriciteit en warmte. Op locale schaal kan biomassa in de RES namelijk nodig zijn voor de warmtevoorziening.

Duurzame initiatieven
Veel inwoners willen in hun eigen dorp of wijk aan de slag met energiebesparing, met de productie van duurzame energie of streven naar energieneutraliteit. Deze bewonersinitiatieven koesteren wij en vinden wij waardevol. Daarom ondersteunen wij energiecoöperaties bij hun professionalisering en bieden steun via de mogelijkheden van het bestaande fonds Het Nieuwe Doen. Het opwekken van zonne-energie op daken wordt ook gestimuleerd, zowel voor particulieren
(huurders en eigenaren) als voor bedrijven (vervanging asbest etc.), verenigingen en kerken. Hierbij kijken wij naar de mogelijkheden van voorfinanciering.
Wij hebben aandacht voor nieuwe energiebronnen die nog weinig worden benut. Voorbeelden hiervan zijn de mogelijkheden voor energieproductie van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Garmerwolde, blue energie en energieproductie door de golfslag van de zee.

Duurzame mobiliteit
Voor de vermindering van CO₂ uitstoot, maar ook voor de verbetering van de luchtkwaliteit is het belangrijk dat wij de manier waarop wij ons vervoeren nog veel slimmer en groener maken. Zoveel mogelijk fietsen is daarbij de eerste stap. Dat kan met de gewone fiets, maar om langere afstanden per fiets ook te promoten, zorgen wij voor een dekkend netwerk van laadpalen voor e-bikes. De fiets kan ook worden gebruikt om over te stappen op bus en trein. Wij werken toe naar Zero-emissie busvervoer in 2030 en Zero emissie treinvervoer in 2035.

Zie hier het hele coalitieakkoord.

Namens de Grootouders voor het Klimaat is er nog niemand die de Provinciale Staten van Groningen volgt, terwijl in het coalitieakkoord zeer ambitieus is. Zou je hierin iets willen betekenen, stuur een mail naar: info@grootoudersvoorhetklimaat.nl.

Collegevorming:  Van de website: “CDA, PvdA, VVD en FNP hebben overeenstemming bereikt over een bestuursakkoord voor de komende vier jaar. De inhoudelijke besprekingen onder leiding van formateur Evelien Blaauw zijn vrijdagmiddag nagenoeg afgerond. De komende week gebruiken de partijen om de laatste punten en de teksten voor het bestuursakkoord af te ronden, zodat Provinciale Staten hier binnenkort over kunnen spreken”. (7 juni 2019)

Namens de Grootouders voor het Klimaat is er nog niemand die de Provinciale Staten van Friesland volgt, terwijl het interessant is wat er in het coalitieakkoord kom te staan. Zou je hierin iets willen betekenen, stuur een mail naar: info@grootoudersvoorhetklimaat.nl.

Collegevorming: Akkoord GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, VVD, CDA en D66 gereed.

Klimaat en energie: op zoek naar ruimte en draagvlak

Zie hier het hele coalitieakkoord.

Namens de Grootouders voor het Klimaat is er nog niemand die de Provinciale Staten van Drenthe volgt, terwijl in het coalitieakkoord interessante punten staan. Zou je hierin iets willen betekenen, stuur een mail naar: info@grootoudersvoorhetklimaat.nl.

Acties: In de 6 weken voorafgaand aan de provinciale verkiezingen is er gedemonstreerd op de Grote Markt in Zwolle met een groep Grootouders uit de provincie. In april is aan alle nieuw verkozen Statenleden een mail gestuurd, met een oproep het uiterste te doen voor het aanpakken van klimaatverandering.

Collegevorming: Akkoord CDA, VVD, PvdA, ChristenUnie en SGP gereed. Belangrijke punten:

• Een goed toegankelijk openbaar vervoer is een speerpunt. We zetten het huidig beleid voort. We kijken naar meer manieren om het OV aantrekkelijker
te maken. Daarbij denken wij bijvoorbeeld aan de stationsomgevingen, waar we de mogelijkheden voor verbeteringen samen met onze partners in kaart gaan brengen. Op basis van het OV-toekomstbeeld 2040 van het Rijk voeren we het gesprek over nationale en internationale spoorverbindingen
• Samen met onze partners komen we tot actieplannen met betrekking tot droogte, hittestress en wateroverlast. Daarbij gaat het zowel om de fysieke ruimte als om de maatschappelijke gevolgen voor landbouw, natuur en wonen. Onderdeel van deze actieplannen is het realiseren van meer groen (natuur) en blauw (water) in de stad.• Bij de besluitvorming rondom het Klimaatakkoord behartigen we de Overijsselse belangen. We willen de kansen die gepaard gaan met de energietransitie zo
optimaal mogelijk benutten, rekening houdend met de draagkracht van de samenleving en de ruimtelijke kwaliteit in Overijssel.
• We verbinden ons aan de landelijke beleidsdoelen op het gebied van klimaatbeleid en energietransitie. Wij nemen daarin onze verantwoordelijkheid
en zijn een betrouwbare partner. Bij de uitwerking van het Klimaatakkoord maken we ons hard voor een haalbare, betaalbare en maatschappelijk geaccepteerde Overijsselse bijdrage aan de landelijke doelstelling.
• Indien voldaan is aan landelijke afspraken zetten wij geen dwingende ruimtelijke instrumenten in. De bottom-up benadering van de Regionale
Energiestrategieën sluit hierop aan. Hierin nemen we een actieve rol om er samen met onze partners voor te zorgen dat we in Overijssel zelf de regie blijven houden op hoe de energietransitie hier vorm krijgt.
• We bekijken op welke wijze wij met ons ruimtelijk instrumentarium (Omgevingsvisie) bij kunnen dragen aan het stimuleren van de energietransitie
en initiatieven van onderop. Daarbij blijven we sturen op de uitgangspunten: ruimtelijke kwaliteit, maatschappelijke betrokkenheid en ecologische effecten.
Het gaat om een goede verdeling tussen de lusten en lasten. Bij maatschappelijke betrokkenheid denken wij aan: betrokkenheid bij totstandkoming van
plannen, mogelijkheid tot participeren (aandelen) en het terug laten vloeien van investeringen in het gebied. Overijssel blijft de “Tuin van Nederland”.
Op basis van deze uitgangspunten herijken wij de uitsluitingsgebieden voor windenergie.
• We zijn positief over zonne-energie op daken en in bebouwd gebied. We willen een striktere toepassing van de huidige zonneladder om de ruimtelijke kwaliteit en onze agrarische gronden te beschermen. Dit verankeren wij in de Omgevingsvisie.
• We zetten in op een brede energiemix met onder andere warmteinfrastructuur, geothermie, bio-energie en waterstof. Dit vraagt om een goede infrastructuur voor opslag en transport van energie. Hierover gaan we met netwerkbeheerders en ontwikkelaars in gesprek.
• We verkennen onder welke voorwaarden we kunnen komen tot “energielandschappen”, clusters van energieopwekking, -opslag en -benutting. Het gaat in essentie om meervoudig ruimtelijk gebruik, functiecombinaties en het benutten van ondernemerschap.
• De energietransitie gaat ook over energiebesparing. Energiebesparing stimuleren we met een breed pakket aan maatregelen.
• We hechten een grote waarde aan onze natuur. Onze natuurvisie “Natuur voor elkaar”, die we samen met onze partners hebben opgesteld, vormt de basis van ons natuurbeleid.
• Voor de instandhouding van een brede biodiversiteit zetten we in op groenblauwe dooradering in het landschap. Boeren hebben een belangrijke rol als hoeder van het Overijsselse landschap. Bijvoorbeeld als het gaat om houtwallen, insecten en weidevogels. Bij die extra bijdrage hoort een passende beloning.
• In Noordwest Overijssel speelt, naast andere opgaven, de veenweideproblematiek. Op basis van afspraken in het Interbestuurlijk Programma organiseren we samen met onze partners een gebiedsprogramma, vanzelfsprekend in samenspraak met de gebruikers.

Zie het hele coalitieakkoord hier.

Contactpersoon namens de Grootouders voor het Klimaat: Jan Woltinge, jan@woltinge.com

Acties: Naar aanleiding van berichten dat een akkoord op hoofdlijnen zou zijn bereikt tussen FvD, VVD, CDA, ChristenUnie en PvdA, waarin snelle opening vliegveld Lelystad en beperking toekomstige uitbreiding duurzame energie was opgenomen, hebben wij onze zorgen daarover via de Facebook pagina van Grootouders gecommuniceerd. Ook anderen hebben dat gedaan. De PvdA is vervolgens afgehaakt.

Collegevorming: Nadat een poging tot vorming van een college van FvD, VVD, CDA en ChristenUnie was mislukt, onderhandelen VVD, CDA, ChristenUnie, PvdA, D66 en GroenLinks nu over een akkoord.

Contactpersoon namens de Grootouders voor het Klimaat: Bert Metz, bert.metz@gmail.com)

Acties: Na de verkiezingen is er een brief gestuurd naar alle Statenfracties met een oproep ambitieuze klimaatafspraken in het college akkoord op te nemen. Alleen ChristenUnie reageerde twee maal.

Collegevorming: Akkoord  tussen VVD,CDA, Groenlinks, PvdA, ChristenUnie en SGP gereed. Belangrijke punten:

• Samenwerking met gemeenten (partnerschap)

Regionale energiestrategieën zijn een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Door het ontbreken van een toegesneden bestuurlijk, financieel en juridisch kader, is het de vraag of deze werkwijze de versnelling geeft die wenselijk is. Vandaar de Gelderse werkwijze:

• De provincie en de 6 regio’s trekken gezamenlijk op voor de planning en doelrealisatie
• de provincie voert de regie voor innovatie, kennisuitwisseling en stimuleren van pilots
• de gemeenten geven in regio-verband invulling aan de opgaven per regio
• Bewustwording draagvlak

Het realiseren van bewustwording bij burgers voor het creëren van draagvlak voor de energietransitie is cruciaal. Dit is één van de belangrijkste aandachtspunten van het beleid. De provincie en Gelderse gemeenten leveren hier ook een belangrijke bijdrage aan (onder andere via de regionale energiestrategieën).

• Versnellen van energiebesparing en hernieuwbare energie

Voor de uitwerking van het Klimaatinitiatief stellen we een klimaatplan op voor het realiseren van die doelstelling in 2030.

• Energiebesparing en hernieuwbare energie gaan we versnellen.
• De provincie komt de gemaakte afspraken met het rijk na, waar onder voor de realisatie van windenergie.
• We gaan alle mogelijkheden benutten om zonne-energie op te wekken. Op daken van woningcomplexen, schoolgebouwen, sportcomplexen, overheidsgebouwen, bedrijfspanden en geïntegreerd in geluidswallen. Zonneparken in het buitengebied zijn ook mogelijk, waarbij de systematiek van de zonneladder van de Gelderse Natuur en Milieufederatie (GNMF) richting geeft. Natuurlijke inpassing in het landschap is een basisvoorwaarde. Verder onderzoeken we hoe we als provincie kunnen bijdragen aan de omvorming van asbest daken naar zonnedaken bij zowel agrarische bedrijven als particulieren.
• We denken mee en leveren een bijdrage aan realisatie van nieuwe energiebronnen als diepte geothermie.
• Met netbeheerders spreken we over de ontwikkeling naar 2030 en 2050 en de impact van de doelstellingen op het beheer en de huidige c.q. benodigde opzet van de netten.
• Energiearmoede bespreken we met o.a. de Gelderse woningbouwcorporaties en het rijk. Een revolverend fonds kan worden opgezet om de kosten voor energietransitie voor huurders en huiseigenaren voor te financieren. Garantstellingen behoren ook tot de mogelijkheid.
• De opgave voor de energietransitie is fors. Wij komen ook de gemaakte afspraken met het rijk na (waar onder windenergie).

Zie hier het hele coalitieakkoord.

Contactpersoon vanuit de Grootouders voor het Klimaat: Marlies Gommers, marliesgommers@hotmail.com

Collegevorming: Akkoord Groen Links, CDA, D66, PvdA en ChristenUnie gereed. Hoofdpunten:

• Duurzame, energiezuinige provincie met een betere luchtkwaliteit

De energietransitie wordt een speerpunt van het college. Iedereen kan hieraan meedoen en kan meedelen in de opbrengsten van duurzame energieopwekking in de omgeving. Een fonds helpt inwoners die daar zelf niet de middelen voor hebben om besparings- en verduurzamingsmaatregelen te treffen. In 2023 wekt de provincie 16 procent van het energiegebruik duurzaam op. Tot dan wordt 1,5 procent per jaar bespaard.

In nauwe samenwerking met gemeenten gaat het provinciebestuur op zoek naar geschikte locaties voor het opwekken van duurzame energie. Op dit moment wordt gedacht aan locaties langs snel- en waterwegen en bij grote industrieterreinen. Waar nodig worden op termijn locaties aangewezen.

Het nieuwe bestuur stimuleert en faciliteert klimaatneutraal en circulair bouwen. Ook maakt het extra middelen vrij om de inwoners van de provincie droge voeten te laten houden. Bodemdaling wordt, samen met de waterschappen en de boeren, sterker teruggedrongen. Ook verzet het nieuwe bestuur zich tegen plannen om naar schaliegas of aardgas te boren.

• Gezonde en veilige mobiliteit

Om de steden en dorpen bereikbaar en gezond te houden, kiest het nieuwe bestuur voor verbetering van het openbaar vervoer en geeft het de fiets ruim baan. In 2023 gaat de helft van alle ritten onder de 15 kilometer op de fiets. Door brede publiekscampagnes wordt de (elektrische) fiets hét vervoermiddel voor de kortere afstanden. Het bestuur maakt extra geld vrij om het huidige OV-aanbod op peil te houden en de dienstregeling te verbeteren op locaties waar de bereikbaarheid met het OV te veel achteruit is gegaan. Het landelijk gebied wordt beter bediend. Er komt een proef met gratis OV (buiten de spits) voor ouderen met een krappe beurs.

De trams gaan sneller en vaker rijden. Amersfoort en het Utrecht Science Park (USP) krijgen op termijn een versterkte OV-verbinding. Reizigers vanuit Noord/Oost-Nederland krijgen zo een alternatief voor het reizen via Utrecht Centraal.

Zie hier het hele coalitieakkoord.

Contactpersoon namens de Grootouders voor het Klimaat: Jan Korff de Gidts, jan@jkdg.nl

Collegevorming: Er is een tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA. Hoofdpunten:

Klimaat
De nieuwe coalitie gaat ambitieus aan de slag om de doelstellingen van Parijs te halen,  werkt de daarvoor benodigde maatregelen uit in een routekaart en sluit samen met partners een energieakkoord. De focus ligt op zonne-energie. Gemeenten worden ondersteund om de capaciteit op daken maximaal te benutten. Ook wordt volop ingezet op energiebesparing en innovatie, zoals geothermie, waterstof en warmte-koudeopslag. Onder voorwaarden is ook windenergie mogelijk.

Duurzame verstedelijking en bereikbaarheid
De nieuwe coalitie wil de bouw van nieuwe, energieneutrale woningen aanjagen door woonakkoorden te sluiten met gemeenten. Als de noodzaak is aangetoond, is in Noord-Holland Noord onder voorwaarden ook woningbouw aan de rand van dorpskernen mogelijk. Er wordt € 26 miljoen uitgetrokken voor openbaar vervoer, de aanleg van snelfietsroutes en fietsveiligheid. Onderzocht wordt of de verbinding A8-A9 verdiept of ondertunneld kan worden aangelegd; de Stelling van Amsterdam wordt gespaard en er komt € 11 miljoen om de leefbaarheid bij Krommenie te verbeteren. Bij de N247 bij Broek in Waterland zal een onderdoorgang worden aangelegd, zodat het dorp weer ongedeeld wordt. Er komt er een onderzoek naar het doortrekken van de Noord-Zuidlijn richting Zaanstad en Purmerend.  Daarnaast  wordt geld gereserveerd voor mobiliteit in Zuid-Kennemerland, Den Helder en in het Gooi.

Leefbaarheid en economie
Er komt een Leefbaarheidsfonds van ruim € 13 miljoen voor investeringen in verbetering van de luchtkwaliteit, het opruimen van asbest en geluidsschermen. Daarnaast wordt de handhaving van natuur- en milieunormen geïntensiveerd. Het nieuwe college investeert in duurzame, economische innovatie, de transitie naar een circulaire economie en een goede aansluiting tussen onderwijs en een inclusieve arbeidsmarkt. Voor het opknappen en verduurzamen van bedrijventerreinen komt € 10 miljoen beschikbaar. Ten slotte investeert de nieuwe coalitie extra in rijksmonumenten, cultuureducatie, bibliotheken en (onderwater)archeologie.

Vitaal landelijk gebied
Voor klimaatadaptatie en om de natuur- en waterkwaliteit te verbeteren komt € 35 miljoen beschikbaar. Daarmee krijgt het Natuurnetwerk Nederland en de biodiversiteit een flinke impuls: er komt 3.000 hectare nieuwe natuur bij. De agrarische sector wordt gestimuleerd om stappen te zetten richting een kringlooplandbouw, met de nadruk op het zuinig gebruik van grondstoffen en het minder belasten van klimaat, milieu en natuur. Om de bodemdaling in veenweidegebieden tegen te gaan is maatwerk nodig. Ook komt er extra geld voor groene vrijwilligers en voor opvangcentra van wilde dieren. Ten slotte investeren wij € 10 miljoen in ruimte voor rust en ontspanning in onze groene gebieden.

Zie hier het hele coalitieakkoord.

Contactpersoon namens de Grootouders voor het Klimaat: Lowie van Liere, vanliere@xs4all.nl

Zuid-Holland

Acties: Namens de Grootouders zijn brieven gestuurd naar alle nieuwe leden van de provinciale staten in Zuid-Holland met een oproep om series werk te maken van klimaatverandering, toen er een principeakkoord lag van  Forum, VVD en CDA.  Mevr. Bom-Lemstra, CDA fractie voorzitter en scheidend gedeputeerde, gaf in  een persoonlijk antwoord aan dat er positieve punten voor het milieu zaten in de “Inhoudelijke verkenning op hoofdlijnen” die FvD, VVD en CDA hadden gesloten.

Collegevorming: Aanvankelijk wilde de combinatie partij CU/GPV  aanschuiven bij FvD, VVD en CDA. CU/SGP wilde de tekst van de inhoudelijke verkenning op hoofdlijnen van tafel hebben, hetgeen vervolgens ook is gebeurd. CU leden (3) van de gezamenlijk fractie hebben afgehaakt, waardoor de meerderheid al was verdwenen 27/55. SGP, die bij het FvD in het krijt stond, omdat Forum het aan een extra senaat zetel had geholpen maakte duidelijk dat het niet aan hen had gelegen. Anderzijds wilde de SGP-leden van de combinatiefractie toch de combinatie met CU niet breken en daarom is CU/SGP afgehaakt. Aangezien geen van de andere partijen bereid was aan te schuiven is het formatieproces onder leiding van informateur Wiegel gestaakt. Het proces zal opnieuw moeten beginnen.

Contactpersoon namens de Grootouders voor het Klimaat: Piet Janssen, pjjansen@knmg.nl

Collegevorming: Akkoord CDA, SGP, VVD en PvdA gereed.

Samen werken aan de energietransitie

Op weg naar huis nog even de auto voltanken. Eenmaal thuis heeft de slimme thermostaat van de HR-ketel ervoor gezorgd dat het huis op een aangename temperatuur is. De wok op de grote brander, en een half uurtje later is het eten klaar. De dagelijkse gang van zaken in tal van huishoudens. En toch zal daar de komende jaren veel in veranderen. Het energiegebruik in Zeeland is 125 PJ. Ter vergelijking: dit is evenveel als Groningen en Friesland bi elkaar opgeteld. Dit heeft te maken met het grote energieverbruik in de industrie:
• Industrie 85 PJ
• Verwarming 15 PJ
• Mobiliteit 15 PJ
• Elektriciteit 10,5 PJ
Van het Zeeuwse elektriciteitsverbruik, wordt momenteel ca de helft duurzaam opgewekt.

Waarom

Het klimaat verandert. De zeespiegel stijgt en de bodem daalt. Fossiele grondstoffen worden schaars. Daarom is wereldwijd, in Europees én nationaal verband afgesproken om de CO2-uitstoot te beperken. De klimaatafspraken uit Paris zin voor Nederland vertaald naar concrete CO2-doelstellingen: 49% minder CO2-uitstoot in 2030 en 95% in 2050. Daar heeft ook Zeeland zich aan verbonden. Dat betekent dat de transitie van fossiele energie naar duurzame energie is ingezet.

Onze visie
Wij nemen onze verantwoordelijkheid om het Zeeuwse deel van de klimaatopgave te realiseren. In het huidige omgevingsplan staat al dat we in 2030 onze eigen Zeeuwse behoefte aan elektriciteit duurzaam willen opwekken. Op dit moment gebeurt dat voor zo’n 50%. In het Zeeuwse energieakkoord uit 2017 is over de particuliere woningvoorraad afgesproken dat de verwarming van gebouwen in 2045 aardgasvrij moet zijn. Uit het klimaatakkoord kunnen verdere afspraken komen. Voor ons geldt als uitgangspunt dat die afspraken haalbaar, betaalbaar en uitvoerbaar moeten zijn. En dat er in EU-verband een gelik speelveld is voor alle landen.

Grootste energiegebruiker in Zeeland is de industrie. Smart Delta Resources (SDR) is een platform voor en door grote industriële bedrijven dat zich, naast energiebesparing en uitwisseling van restproducten, richt op een CO2-vrije industrie in 2050. De bedrijven hebben daar zelf een roadmap voor gemaakt, die wij ondersteunen en helpen uitvoeren. Wij zien de energietransitie ook als een economische kans om innovatief om te gaan met het duurzaam opwekken van energie. Zeeland kan bij uitstek een proeftuin zin voor experimenten rond duurzame energie. Denk aan getijdenenergie of aan een eerste grootschalige fabriek voor “groene” waterstof, die met duurzame energie wordt gemaakt. De energietransitie kan alleen slagen als alle partijen samenwerken. Alleen door intensieve samenwerking binnen de regio kunnen we de klimaatdoelen halen en vasthouden. Als overheid zullen we de handen ineen moeten slaan met burgers, onderwijs en bedrijfsleven. Een belangrijk uitgangspunt voor ons is dat iedere Zeeuw de mogelijkheid moet hebben om mee te doen.

Wat willen we in elk geval doen?
 We gaan door op de ingeslagen weg: met onze partners maken we een breed gedragen Regionale Energiestrategie (RES) voor hernieuwbare elektriciteit, aardgasvrije verwarming en duurzame mobiliteit in Zeeland. Die regionale energiestrategie moet eind 2019 klaar zin. Elementen die wij daarin van belang vinden, zin onder meer:
• Voorlichting, educatie, bewustwording en participatie van inwoners. Waar mogelijk en wenselijk ondersteunen we regionale initiatieven, zoals energiecoöperaties.
• Energiebesparing. Bivoorbeeld het terugdringen van de warmtevraag in woningen door isolatie, of door het gebruiken van restwarmte van industrie voor verwarming. Alles wat bespaard wordt, hoeft immers niet opgewekt te worden.

Voor windmolens houden we vast aan het beleid voor windenergie uit het Omgevingsplan 2018: windmolens groter dan 21 meter alleen in concentratiegebieden. En op zee alleen buiten de 12-milszone, wat overigens een Riksbevoegdheid is. Specifiek bi nieuwe plannen voor wind op zee pleiten we voor het ontzien van visgronden; bi bestaande windparken voor het mogelijk maken van het vissen tussen windmolens.
• Voor zonne-energie werken we met de “zonneladder”, met het huidige omgevingsplan en de huidige omgevingsverordening als uitgangspunt. Bi inpassing kiezen we zoveel mogelijk voor hoofdinfrastructuur en infra-knooppunten en zo min mogelijk voor landbouwgrond. Een efficiënte aansluiting op het elektriciteitsnet kan een factor in de ruimtelijke afweging zin.
• Langer openhouden van de kerncentrale is bespreekbaar in relatie tot het terugdringen van de CO2-uitstoot, als het Rijk daarin zin verantwoordelijkheid óók neemt. Ontwikkelingen richting thorium als alternatieve vorm van kernenergie volgen we met interesse, om zo mogelijk de kansen voor Zeeland te benutten. We rekenen er echter niet op dat deze techniek vóór 2040 commercieel beschikbaar is.
 Daarnaast blijven we de grote industriële bedrijven actief steunen bi verduurzaming via het platform Smart Delta Resources. Opslag van CO2 onder de grond steunen we, mits de opslag veilig en niet onder bewoonde gebieden plaatsvindt. In het waterstofdossier geven we absolute prioriteit aan het industriële verbruik: de komende jaren maken we werk van het vergroenen van de bestaande Zeeuwse waterstofvraag (elektrolyse).
 Er is een dekkend netwerk nodig van laadpalen voor elektrische voertuigen. Dat is een forse opgave die wij samen met gemeenten, netbeheerders en de markt bekijken.

Klimaatadaptatie: samen inspelen op een veranderend klimaat
Het is al ruim een week tussen de 25 en 30 graden. Lekker hoor! Zo het zwembadje voor de kinderen maar weer eens vol laten lopen. Vinden ze fjn. Al is die warmte natuurlijk wel funest voor je gras. Daarom vanavond nog even fink sproeien. Dat sproeiverbod gold toch alleen voor boeren? Nou, in elk geval is de tuin voor een groot deel bestraat. Dat scheelt water! Maar niet als het hard regent, want dan kan het water weer niet weg. Maar dat is nu nog even niet aan de orde. Voorlopig blijft het mooi weer…

Waarom
De klimaatverandering heeft verschillende efecten die soms tegenstridig liken: zowel de kans op wateroverlast, hitte, droogte
als op overstromingen neemt toe. De eerste drie daarvan maakten we in 2018 mee, in een tidsbestek van een paar weken. Dat levert
risico’s op, variërend van meer sterfgevallen in verzorgingshuizen tot verlies van oogsten. De gevolgen van klimaatverandering spelen
zowel in het bebouwde als in het landelijk gebied, en heeft effecten op tal van terreinen. Klimaatadaptatie is daarom een opgave die
alleen door alle partijen samen opgepakt kan worden.

Onze visie
De Zeeuwse aanpak is erop gericht om in 2050 voor iedere Zeeuw de ruimte zodanig te hebben ingericht dat we voorbereid zin op extreme regenval, langdurige droogte, een grotere kans op hittegolven en een toename van het overstromingsrisico. Dat is in lin met het voorkeursscenario van de landelijke Deltabeslissing

Ruimtelijke adaptatie. Omdat het – eveneens landelijke – Deltaprogramma en de voorkeursstrategie de komende jaren worden herijkt, is het belangrijk de Zeeuwse belangen daarin te borgen. In deze aanpak faciliteren en stimuleren wij een proces dat moet leiden tot een gezamenlijke – provinciebrede – strategie, waarbij een belangrijke rol is weggelegd voor waterschap en gemeenten. Die strategie leggen we vast in de Omgevingsvisie, de uitvoering ervan in de Omgevingsverordening. Voor de aanpak van de effecten van droogte en beschikbaarheid van zoet water hebben wi een regierol, die we in samenspraak met het waterschap invullen. Voor zoet water is Zeeland vooral aangewezen op het benutten van het neerslagoverschot. In de afgelopen jaren hebben we praktijkkennis opgedaan via de proeftuin zoetwater. Die proeftuin versterken we, onder meer via mogelijkheden binnen Europese programma’s zoals het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Als het gaat om waterveiligheid en wateroverlast zien we onze uitvoeringsrol in het toepassen van ruimtelikeordeningsprincipes, het opstellen van normen en het experimenteren en vermarkten van opgedane kennis.

Wat willen we in elk geval doen?
 Alle overheden (Rik, provincies, waterschappen en gemeenten) hebben in het landelike Deltaprogramma afgesproken stresstesten te doen om de risico’s van klimaatverandering scherp in beeld te brengen. Nog dit jaar ronden wi die af, en doen we ervaring op met concrete oplossingsrichtingen, gericht op zowel particulieren als ondernemers.

 Bij deze risicodialoog betrekken we heel nadrukkelijk de inwoners van Zeeland. Daarna voeren we het gesprek met alle partners over oplossingen en kosten, en investeren we in kennisontwikkeling. In 2020 leidt dat tot een gezamenlike adaptatiestrategie, waarvan de uitgangspunten een plaats krijgen in de Omgevingsvisie. De concrete maatregelen voeren we uit in de periode tot 2050.

 Concrete voornemens zin verder:
• Ontwikkelen van een instrumentarium om gevolgen van klimaatverandering ruimtelijk te vertalen. Een van die zaken is het opstellen van normen voor regionale waterkeringen en voor wateroverlast. Daar wordt nu aan gewerkt. Afronding ervan vindt plaats in de zomer van 2020.
• Intensiveren van de proeftuin zoet water met tenminste vijf projecten en het investeren in kennisdeling voor gebruikers.
• Opstellen van een deltaplan zoet water in 2019, gericht op het beschikbaar krijgen en houden van zoetwater het hele jaar door.
• Samen met gemeenten subsidiemogelijkheden uitbouwen voor klimaatadaptatiemaatregelen, zoals groene schoolpleinen en groene daken, passend in de klimaatadaptatiestrategie.

Bij het kopiëren van deze tekst zijn sommige letters weggevallen. 

Zie hier het hele coalitieakkoord.

Namens de Grootouders voor het Klimaat is er nog niemand die de Provinciale Staten van Zeeland volgt, terwijl in het coalitieakkoord interessante punten staan. Zou je hierin iets willen betekenen, stuur een mail naar: info@grootoudersvoorhetklimaat.nl.

Acties: Demonstratie in Den Bosch gehouden in de aanloop naar de Europese verkiezingen, georganiseerd door Arie Bijl, die een klein groepje actieve Grootouders heeft gevormd. Zullen zich vooral op de gemeente Den Bosch richten. Namens de Grootouders voor het Klimaat is er nog niemand die de Provinciale Staten van Drenthe volgt, zou je hierin iets willen betekenen, stuur een mail naar: info@grootoudersvoorhetklimaat.nl.

Collegevorming: Na een lange aanloop met veel mitsen en maren hebben VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA een akkoord gesloten. Hoofdpunten:

Het realiseren van kringlooplandbouw . Om deze transitie mogelijk te maken voor agrarische ondernemers, stimuleren we zowel sociale alstechnische innovaties in de sector. Hierbij willen we maximaal gebruik makenvan de rijksinnovatiegelden uit de warme sanering varkenshouderij.Onze provinciale gronden worden alleen nog verpacht met voorwaarden voor kringlooplandbouw en natuur inclusiviteit. We stimuleren agrarische bedrijfsvoering die bijdraagt aan een gezonde bodem. Dierenwelzijn houdt daarbij onze blijvende aandacht.Een energie-neutrale en circulaire samenleving . De Energie agenda2019 – 2030 vormt hierbij de leidraad voor ons handelen. Met een strategiewaar Brabant gezonder, mooier en sterker van wordt, geven we op een Brabantse wijze invulling aan onze afspraken met het Rijk. We zien de provincie als een verbindende schakel tussen het Rijk, regio’s en gemeenten.Onze inzet is gericht op het creëren en benutten van kansen en het wegnemenvan belemmeringen. In de vier Regionale Energiestrategieën zitten we als gelijk waardige partner aan tafel. Draagvlak in de samenleving voor deenergietransitie is voor ons essentieel. Daarom bevorderen we de komende periode dat onze inwoners kansen zien en kunnen meedoen, zowel op weg naar besluitvorming als bij het delen van de opbrengsten.Een betrouwbaar, slim en duurzaam verkeers- en vervoersysteem in Brabant. Hiervoor ontwikkelen we een meer ‘data-gedreven’ mobiliteitsbeleid op basis waarvan we kunnen zien waar de problemen zich voordoen en welke investeringen het meest rendabel zijn. We blijven daarnaast nieuwe mobiliteitsoplossingen stimuleren. Voor alles geldt ‘slim waar het kan, asfaltwaar het moet’. We moeten voorkomen dat Brabant tot stilstand komt. Dat doen we door de infrastructuur veiliger en robuuster te maken. We blijven daarom stevig investeren in de bereikbaarheid per fiets, auto en het Openbaar Vervoer.Op korte termijn vraagt dat om het sluiten van diverse ‘mobiliteitsdeals’ met het rijk, gemeenten en het bedrijfsleven. Het verbeteren van de verkeers veiligheid houdt onze blijvende aandacht en inzet.

Zie hier het hele coalitieakkoord.

Namens de Grootouders voor het Klimaat is er nog niemand die de Provinciale Staten van Brabant volgt, terwijl in het coalitieakkoord interessante punten staan. Zou je hierin iets willen betekenen, stuur een mail naar: info@grootoudersvoorhetklimaat.nl.

Acties: In de aanloop naar de provinciale verkiezingen is door de Grootouders deelgenomen aan de klimaatmars van studenten en is namens de Grootouders een toespraak gehouden. Een oproep aan Grootouders uit Limburg heeft nauwelijks respons opgeleverd.

Collegevorming: Limburg krijgt als enige provincie in Nederland gedeputeerden van Forum voor Democratie en PVV. Het betreft een zgn “buitenparlementair” college, dwz er is geen akkoord tussen partijen, maar het college stelt een programma op (moet nog gebeuren) en zoekt wisselende meerderheden voor besluiten. Er komen in totaal zeven gedeputeerden, net zoveel als bij het begin van het vorige provinciebestuur. Naast Forum en PVV krijgen VVD, CDA (2), de lokale partij LBBL  en een ex- GroenLinks politicus een zetel in het Provinciaal Bestuur Een opvallend nieuw gezicht in het provinciebestuur is oud-GroenLinks statenlid en fractievoorzitter Carla Brugman. Dat is heel opmerkelijk omdat haar partij om principiële en inhoudelijke redenen niet in één college wil zitten met Forum voor Democratie en PVV. Brugman gaat daarmee tegen de partijlijn in. Zij krijgt de portefeuille energie, openbaar vervoer en natuur.

Zie hier het coalitieakkoord.

Contactpersoon vanuit de Grootouders voor het Klimaat: Rene van der Luer, rvanderluer@gmail.com